Inzicht in de circulariteit van een circulaire bedrijfshal

NEXTERIA is een initiatief van VDR Bouwgroep uit Deventer en heeft belangrijke stappen gezet in de bewijsvoering voor de mate van circulariteit van zijn gebouwen. De vraag aan NIBE was om zowel de milieu-impact als de circulariteit van de NEXTERIA bedrijfshal te beoordelen. Dit juicht NIBE toe; circulariteit zou niet één doel op zich moeten zijn, maar is een manier om tot een duurzamer gebouw te komen, wat kan worden beoordeeld aan de hand van de milieu-impact.

Leren van de praktijk
De MCI is eind 2019 al een poosje in omloop en wordt steeds meer geaccepteerd als meetmethode van circulariteit. De weinige MCI-berekeningen die tot dan gemaakt zijn, betreffen vooralsnog geen logistieke bedrijfshal. Tegelijkertijd is de rekenmethodiek voor losmaakbaarheid op dat moment nog volop in ontwikkeling. Voor NEXTERIA en NIBE een goede aanleiding om de handen ineen te slaan en het pilot-pand van NEXTERIA volledig door te rekenen. Aan de hand van de concrete casus is ervaring opgedaan met de verschillen tussen de theoretische rekenmethodieken en de praktijk van een bouwproject.

Om een goed beeld te krijgen wat het effect is van de door NEXTERIA gemaakte duurzame en circulaire keuzes, is het ontwerp van het pilot-pand ook aangeleverd volgens de traditionele bouwmethodiek. NIBE heeft vervolgens de milieu-impact, de circulariteit en de losmaakbaarheid berekend, voor zowel de circulaire bedrijfshal als de referentie bedrijfshal. 

Het belang van LCA’s
Eén van de aandachtspunten die NIBE bij de berekeningen zichtbaar maakte, bleek het belang van de input van data vanuit de Nationale Milieu Database (NMD). De NMD geldt bijvoorbeeld als bron voor de MPG-berekening en deels voor de MCI-berekening. Omdat voor enkele toegepaste innovatieve circulaire producten van het NEXTERIA pilot pand nog geen bedrijfs- of branchespecifieke LCA's zijn opgenomen in de NMD (categorie 1 of 2), moest voor deze producten gerekend worden met generieke producten (categorie 3) waarvoor de NMD een toeslag van 30% rekent. Dit uitgangspunt werkt negatief op de eindscores en doet geen recht aan de circulaire waarde van de werkelijk toegepaste materialen. De overtuiging is dat zowel de MCI als de MPG nog gunstiger worden ten opzichte van traditionele producten, zodra de LCA’s van deze producten opgenomen zijn in de NMD.

Dit onderstreept het belang voor leveranciers van circulaire producten om de Levens Cyclus Analyse uit te laten voeren en beschikbaar te stellen in de NMD.

Het vervolg
De inzichten en adviezen die NIBE ons heeft gegeven over het NEXTERIA pilot-pand, zijn direct aanleiding geweest om ook in 2021 de samenwerking een vervolg te geven. Samen met de opdrachtgever voor de bouw van een 40.000m2 DC, rekent NIBE met NEXTERIA de ontwerpberekeningen van dit pand door, op de Losmaakbaarheid Index en de Materialen Circulariteit Index.

Deze samenwerking gaat verder dan enkel het doorrekenen. NIBE sluit aan bij diverse overleggen en ondersteunt op meerdere vlakken in het keuzeproces van NEXTERIA en de opdrachtgever. Ook de toeleveranciers van bouwdelen en installaties worden hierbij betrokken, om gemeenschappelijk tot de beste circulaire keuzes te komen. Dit alles vormt de leidraad voor het Gebouwpaspoort van NEXTERIA waarvan, na afronding van de bouw, de MCI en LI getoetst en gevalideerd worden door NIBE. Gezamenlijk trekken alle partijen in dit traject waardevolle lessen voor volgende projecten.

Resultaat
De intensieve samenwerking met NIBE in 2019/2020 en het vervolg in 2021 heeft geleid tot een betrouwbaar inzicht in de mate van circulariteit en duurzaamheid van een pand. Door het samenvoegen van de gevalideerde waardes voor de Materialen Circulariteit Index (MCI), de Losmaakbaarheid Index (LI) en de Milieu Prestatie Gebouwen (MPG) met overige duurzaamheidsindicatoren tot één verzameldocument (het NEXTERIA Gebouwpaspoort) wordt het begrip ‘circulair gebouw’ concreet en ontstaat er inzicht in de waarde en milieu-impact van alle toegepaste materialen.

Het Gebouwpaspoort van NEXTERIA is verder voorzien van het materiaalpaspoort, een demontageplan, terugnamegaranties en duurzaamheidscertificaten. Daarmee biedt het Gebouwpaspoort de gebouweigenaar zekerheid over de duurzaamheid en circulariteit van zijn pand.